Natuurlijk wilt u een bijdrage leveren in duurzaam ondernemen. Maar weet u wat de voetafdruk is van uw organisatie gemeten in CO2? Wij als mensen laten op aarde heel wat voetafdrukken achter. In alles wat we dagelijks doen.
Als u weet hoeveel dat is, dan kunt u gericht in actie komen.
Natuurlijk wilt u een bijdrage leveren in duurzaam ondernemen. Maar weet u wat de voetafdruk van uw organisatie is gemeten in CO2? Wij als mensen laten op aarde heel wat voetafdrukken achter. In alles wat we dagelijks doen. De ecologische footprint ontstaat door de wijze waarop onze organisaties zijn ingericht, door wat we consumeren, door hoe we wonen of hoe we reizen. Dat heeft effect op onze leefomgeving. Een van de manieren om het effect te meten is via de uitstoot van koolstofdioxide, ook wel bekend als CO2. Het meten van CO2 staat nu volop in de belangstelling.
Het Kompasteam levert een bijdrage bij duurzaam ondernemen door te helpen om de CO2-uitstoot inzichtelijk te maken. Dan kunt u actief gaan sturen op het reduceren van de uitstoot.
Waarom doet reductie van CO2 er toe?
Koolstofdioxide is een gas dat van nature in de atmosfeer van de aarde aanwezig is. Op zichzelf is CO2 niet schadelijk. CO2 is wat we noemen een broeikasgas. Broeikasgassen hebben het vermogen om warmtestraling te absorberen en geleidelijk in alle richtingen weer af te geven. Hierdoor dragen ze bij aan het vasthouden van warmte in de atmosfeer en daarmee aan het verhogen en in stand houden van de evenwichtstemperatuur. Dit wordt het broeikaseffect genoemd.
In de laatste 150 jaar is de hoeveelheid CO2, de voornaamste broeikasgas, in de atmosfeer bijzonder sterk toegenomen. Doordat de hoeveelheid broeikasgassen zo hard is toegenomen, verandert het klimaat van de aarde. We spreken van een ‘global warming’. Dat is het gevolg van menselijke activiteiten: we zijn met meer mensen en die mensen hebben ook meer activiteiten ontwikkeld. De toename komt vooral door de verbranding van fossiele brandstoffen, zoals kolen, olie en gas.
Wat betekent 1 ton CO2-uitstoot concreet?
Je zou zeggen, het wordt met de global warming langzamerhand urgenter om onze CO2-uitstoot flink omlaag te brengen. Dat is nog niet zo eenvoudig. Want hoe meet je dan de CO2? Wat moet je terugdringen en hoeveel CO2 dan minder? Het begint met inzicht.
De indicator voor CO2 is kilogram of ton (1.000 kilogram). Wat moet je doen om 1 ton CO2 uit te stoten:
6000 km rijden met een dieselauto (bij een verbruik van ca 1 op 15)
7x naar Parijs vliegen
300 kilo standaard kantoorpapier verbruiken
16000 km met de trein reizen
500 dagen ademhalen
Het reduceren van de CO2-uitstoot betekent in de eerste plaatse bepaalde activiteiten niet meer doen, bijvoorbeeld door minder te gaan vliegen. De andere optie is om bepaalde activiteiten te veranderen zoals meer digitaal te gaan werken op kantoor in plaats van te printen of elektrisch te gaan rijden in plaats van te dieselen. In alle gevallen is inzicht nodig in de hoeveelheid uitstoot en nagaan wat je er aan kunt doen (behalve minder te gaan ademhalen).
CO2 inzichtelijk op dashboard
Al met al goede redenen om de hoeveelheid CO2 die u als organisatie produceert inzichtelijk te maken en met elkaar te bepalen hoe te reduceren. Daarmee wordt CO2 een van de KPI’s op het bedrijfsdashboard. Met een KPI (Kritieke Prestatie-Indicator) meet je de prestaties van een bepaalde activiteit. Dat kunnen financiële zaken zijn (bijvoorbeeld omzet of kosten) en operationele activiteiten (bijvoorbeeld op tijd leveren of het ziekteverzuim). Een prestatie-indicator is kritiek als het van belang is voor het monitoren van de voortgang van een doelstelling van de organisatie. En het is kritiek als u duurzaam wilt opereren.
Dus op het moment dat de hoeveelheid geproduceerde CO2 bekend is, kunt u aan de slag om er een doel aan te koppelen. Dat geeft richting aan de activiteiten en veranderingen. Het berekenen van CO2-uitstoot en het effect dat deze uitstoot heeft voor het milieu is erg ingewikkeld. Om te komen tot de totale hoeveelheid CO2 is informatie nodig uit veel bronnen. Denk daarbij aan het elektriciteitsverbruik, het aantal reizen of gereden kilometers. Zijn de aantallen kWh’s bekend, dan kan via conversiefactoren het verbruik in CO2 worden gemeten. Uiteindelijk is CO2 de maat.
Voorbeeld: Brandstof converteren naar Kg/CO2
Laten we er een voorbeeld bij pakken hoe de uitstoot te berekenen. Door toepassing van scheikunde en wiskunde kan je betrekkelijk eenvoudig uitrekenen hoeveel CO2 er vrijkomt bij de verbranding van 1 liter diesel of benzine:
Diesel
1 liter diesel weegt 835 gram. Daarvan is 720 gram koolstof. Om deze te verbranden (en om te zetten in CO2) is 1.920 gram zuurstof (O2) nodig. Deze twee waarden kan men bij elkaar optellen: 720 + 1920 = 2640 gram CO2. Ofwel 1 liter diesel stoot afgerond 2,6 kg CO2 uit. De conversiefactor van 1 liter diesel is dus 2,6 kg/CO2.
Benzine
1 liter benzine weegt 750 gram. Ongeveer 652 gram daarvan is koolstof. Om deze te verbranden is 1.740 gram zuurstof nodig. Per liter benzine stoot men dus 652 + 1.740 = 2.392 gram (2,4 kg afgerond) CO2 uit. De conversiefactor van 1 liter benzine is dus 2,4 kg/CO2.
Op een dergelijke wijze kun je iedere activiteit omrekenen. Dat leidt tot een totaal uitstoot aan CO2.
Bepalen reductiedoelen voor de organisatie
Door systematisch alle activiteiten van de organisatie in kaart te brengen en om te rekenen naar kg/CO2 ontstaat het noodzakelijke inzicht. Dat vraagt een methodiek van vastlegging om de totale hoeveelheid uitstoot te berekenen. Veel informatie is in de organisatie al aanwezig, maar moet gekanaliseerd worden. Bijvoorbeeld de facturen van de stroomleverancier of die van de leasemaatschappij om het aantal liters te weten.
Vervolgens kun je nagaan hoe per categorie de CO2 te reduceren of te compenseren. Om te gaan sturen koppel je aan deze doelen medewerkers die verantwoordelijk zijn om die reductie daadwerkelijk te realiseren. De rapportage die hier uit voortkomt wordt onderdeel van de teambesprekingen.
Meten en bijsturen
Met CO2 als KPI op het dashboard maakt u de voortgang in de reductie zichtbaar. Zo kun u als organisatie een maatschappelijke bijdrage leveren aan het verminderen van de voetafdruk. Hoe mooi kan dat zijn, echt duurzaam bezig zijn.
Aan de slag
Het Kompasteam helpt bedrijven om focus te verkrijgen op datgene wat de organisatie succesval maakt. Ze helpt daartoe haar klanten met het bepalen van de juiste KPI’s, ontwerpen van een bijpassend dashboard en uitrol naar de praktijk en uitvoering. Om te komen tot een meetbare en bestuurbare organisatie heeft Kompasteam het Rode Draad Programma ontwikkeld.
Wilt u met ons samenwerken of eens sparren over onze aanpak, dan plannen we graag met u een ontdekkingsgesprek in.
